دکتر سمیه محبوبی متخصص کودکان و نوزادان در گفتگو با خبرنگار سلامت ندای تفرش با اشاره به اینکه شیر مادر هیچ جایگزینی ندارد گفت: روندی که در طی بارداری مادر شرایط و هورمونی که برای غدد شیری مادر به وجود میآورند این شرایط را فراهم میکند که مادر بعد از به دنیا آمدن فرزند توانایی شیردهی به فرزند را داشته باشد؛ برای شیر مادر در خیلی از موارد حتی در بیماریها جایگزین قرار داده نشده است.
محبوبی به وجود اسید آمینهها، اسیدهای چرب و ویتامینها موجود در شیر مادر اشاره و افزود: به صورت دقیقتر شیر مادر از لحظهای که بچه به دنیا میآید قابلیتهایی دارد مانند وجود اسید آمینهها، اسیدهای چرب و ویتامینها که نوزاد را برای شرایط بیرون از جنینی آماده میکند.
وی وجود آنتیبادی ها در شیر مادر را یکی از فواید شیر مادر دانست و ادامه داد: طبق تحقیقات گستردهای که در کشور آمریکا انجام شده شیر مادر دارای آنتی بادیهای مادری است یعنی مادر با خیلی از ویروسها در دوران قبل،حین و بعد از بارداری مواجهه شده است و بدن آنتیبادی لازم را در بدن تولید کرده است.
متخصص کودکان و نوزادان تصریح کرد: مادر در دوران قبل از بارداری به بیماریهای مختلفی دچار میشود و بدن آنتیبادیهایی را ترشح میکند که در زمان بارداری به وسیله بند جفت و بعد از بارداری به وسیله شیر این آنتی بادیها را منتقل میکند در صورتی که هیچ شیر خشکی حتی بهترین برندها این آنتی بادیها را ندارند.
وی اظهار کرد: سه روز اول به دنیا آمدن نوزاد، شیر مادر به اسم آغوز که دارای آمینهها و اسیدهای چربی است برای بچه بسیار ضروری است.
محبوبی به کم بودن شیر در سه روز اول اشاره و بیان کرد: در این سه روز شیر به صورت قطره قطره میآید ولی همین قطره برای تکامل گوارش نوزاد، وجود آنتیبادیهای وسیع و زندگی نوزاد در محیط بیرون از رحم خیلی اهمیت دارند.
متخصص کودکان و نوزادان افزود: نکته مهم این است که مادران با هر شرایط و مشکلی که دارند ماه های اول به خصوص در ۶ ماه تا یکسال اول به نوزاد از شیر خود تغذیه دهند چرا که نوزاد تا ۶ ماه توانایی ساخت بعضی از آنتی بادیها را ندارند و به تدریج به دست میآورد.
وی ادامه داد: زمانی که نوزاد با یک ویروس جدید مواجه میشود به علت اینکه در بدن مادر آنتی بادی وجود دارد میتواند با آن مقابله کند.
محبوبی یکی دیگر از فواید شیر مادر را جلوگیری از عفونتهای مزمن در نوزاد عنوان و تصریح کرد: اگر عفونت منتقل شود ابتدا مادر مبتلا میشود و سپس به نوزاد منتقل میکند؛ در سالهای گذشته که کرونا وجود داشت هیچ وقت مادر از دادن شیر به نوزاد منع نشد مادرانی که کرونا داشتند با رعایت اصول بهداشتی به بچه شیر میدادند چرا که اثر محافظتی دارد و نوزاد آنتی بادیهای مادر را دریافت میکرد.
متخصص کودکان و نوزادان ادامه داد: وقتی نوزاد از شیر مادر تغذیه کرده باشد از بعضی عفونتها مانند اوتیت یا عفونت گوش میانی، پنومونی، اسهال، استفراغ و بعضی از عفونتهای مزمن مانند کرون، کولیت اولسروز این بیماریها عفونتهای گوارشی که حاد نیستند اما مزمن هستند، بعضی بیماریها طولانی مدت مانند دیابت و چاقی محافظت می شوند، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده باشند ابتلا به این بیماریها در آنها کمتر از سایرین میباشد.
وی به هوش نوزادان اشاره و افزود: در تحقیقات آمده است نوزادانی که از شیر مادر تغذیه شدهاند از هوش بالاتری برخوردارند و عملکرد تحصیلی بالاتر و بهتری دارند.
محبوبی مسئله دیگر در فواید شیر مادر را تمیز، در دسترس و راحت بودن دانست و اظهار کرد: آماده کردن شیر خشک نسبت به شیر مادر سختتر است مانند داشتن آب هم دما، محیطی برای درست کردن شیر خشک از جهت اینکه انتقال عفونت در زمان درست کردن شیر خشک بیشتر از زمان شیردهی با شیر مادر است، همچنین در هر زمان و هر مکان تغذیه با شیر مادر راحتتر هم برای مادر هم برای فرزند است.
متخصص کودکان و نوزادان بعد عاطفی شیر مادر را توضیح داد و بیان کرد: تحقیقات نشان داده است افرادی که با شیر مادر تغذیه شدهاند در بزرگسالی روابط عاطفی و اجتماعی بالاتری نسبت به افرادی که با شیر خشک تغذیه شدهاند با والدین دارند.
وی ادامه داد: روابط عاطفی و همدلی در همان روزهای نخستین تولد نوزاد شکل میگیرند و این با استفاده از همان تماس پوست با پوست و از شیر مادر تغذیه شدن است که باعث میشود این وابستگی به شکل زیبایی ایجاد شود و ادامه آن در بزرگسالی نیز وجود داشته باشد.
محبوبی به فواید شیردهی برای خود مادر اشاره و افزود: بازگشت سریع وزن به حالت قبل از بارداری، خطر ابتلا کمتر به سرطانهای مانند سرطان سینه، تخمدان و رحم از فواید مهم شیردهی با شیر مادر است.
متخصص کودکان و نوزادان منع شیردهی در دوران بیماری مادر را تصریح و افزود: در بعضی از بیماریهایی که مادر به آن مبتلا است منع شیردهی وجود ندارند حتی تعداد مریضیها و داروهایی که توسط مادر باعث محدودیت در شیردهی شود بسیار کم است.
وی گفت: ابتلای مادر به بیماریهای مزمن هیچ محدودیتی در شیردهی به نوزاد ندارد؛ داشتن بیماری مانند ایدز و حتی سِل محدودیتی برای شیردهی ندارد مادر با رعایت یک سری از مسائل بهداشتی میتواند به بچه خود شیر دهد و اینها نشان دهنده اهمیت شیر مادر است.
محبوبی حذف شیر مادر در موارد معدودی را عنوان و اظهار کرد: در اعتیاد مادر امکان دارد شیردهی برای نوزاد حذف شود، که این مورد هم دستورالعملهای خاص خود را دارد اگر نتوان با دستورالعملها پیش رفت مجبور به استفاده از شیری جز شیر مادر شد.
متخصص کودکان و نوزادان به کودکان نارس اشاره و ادامه داد: به علت اینکه نوزاد زودتر از موعد به دنیا آمده است و مادر توانایی شیردهی ندارد با استفاده از فرمولهای خاصی به نوزاد شیردهی میشود اما شیر مادر حذف نمیشود؛ زمانیکه نوزاد نارس است میزان شیردهی افزایش پیدا میکند، موقعیت و وزن نوزاد در میزان دریافت کالری اهمیت دارد.
وی خاطر نشان کرد: مادران فکر میکنند اعتماد به نفس کافی برای شیردهی ندارند و این عدم اعتماد به نفس توسط اطرافیان با جمله «بچه سیر نمیشود» در مادران تشدید میشود؛ شاید در روزهای اول مادر شیرش خیلی کم باشد ولی این روند نهایتاً ۳ یا ۴ روز است که نوزاد آنقدر نیاز تغذیهای ندارند مادر پیوسته باید به نوزاد شیردهی کند تا این فرایند تغییرات هورمونی اتفاق بیفتد و شیردهی به میزان مطلوب برسد.
۱۰ تا ۱۶ مرداد هفته تعذیه با شیر مادر در کشور نامگذاری شده است.
انتهای پیام/