به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «ندای تفرش»؛ اعظم عسکری در یادداشتی با عنوان تربیت رسانه‌ای فرزندان در عصر دیجیتال نوشت: در دنیای امروز، رسانه‌های دیجیتال و فضای مجازی به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی کودکان و نوجوانان تبدیل شده‌اند. تربیت صحیح در این فضا یکی از مهم‌ترین چالش‌های والدین است. این جلسه آموزشی به بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی می‌پردازد تا والدین بتوانند نقش مؤثری در هدایت فرزندان خود ایفا کنند.
بخش اول: اصول تربیت رسانه‌ای
۱. نقش خانواده در تربیت رسانه‌ای
تربیت رسانه‌ای یک وظیفه اصلی و غیرقابل واگذاری خانواده‌هاست.
دولت‌ها نقش پشتیبان دارند، اما برنامه‌ریزی و اقدام باید توسط خانواده انجام شود.
۲. مراحل آموزش تربیت رسانه‌ای
مشابه آموزش رانندگی یا شنا:
محدودیت اولیه (در کودکی)
- آموزش تدریجی
- همراهی والدین
- نظارت هوشمند
- اعتماد نهایی
۳. تفاوت خطرات فضای مجازی با خطرات فیزیکی
کمتر ملموس اما عمیق‌تر (روی روان، ذهن، شخصیت)
نیاز به آگاهی و حساسیت بیشتر والدین
۴. کمبود نظارت و قوانین حمایتی
فضای مجازی مثل خیابان نیست که برایش پلیس و تابلو باشد.
مسئولیت تربیتی والدین در این فضا دوچندان می‌شود.
۵. شکاف دانشی میان والدین و فرزندان
بسیاری از کودکان در استفاده از فناوری از والدین جلوترند.
والدین باید سطح سواد رسانه‌ای خود را ارتقا دهند.
بخش دوم: راهکارهای عملی برای والدین
۱. کاهش درگیری و افزایش ارتباط
درگیر نشدن در مسائل جزئی، ورود فقط در مسائل مهم
تبدیل گوشی به مسکن آرامش، راهکار غلط است.
۲. حفظ عزت والدین در خانه
احترام متقابل پدر و مادر باعث افزایش حرف‌شنوی فرزند می‌شود.
۳. افزایش سواد دیجیتال والدین
یادگیری از فرزندان (مثلاً آموزش تنظیمات گوشی)
نظارت نامحسوس با مهارت بالا، نه کنترل خشن
۴. مشغله‌سازی جذاب برای فرزندان
فعالیت‌های جایگزین برای کاهش وابستگی به گوشی:
| نوع فعالیت | نمونه‌ها
| ورزشی | فوتبال، شنا
| هنری | نقاشی، صنایع دستی
| اجتماعی | مسجد، گروه‌های فرهنگی
| فنی | باز و بسته کردن وسایل
| خانوادگی | پروژه‌های مشترک در خانه
ویژگی‌های مشغله مؤثر:
مطابق علاقه فرزند باشد
حس پیشرفت و افتخار ایجاد کند
جایگزین جذاب‌تری برای فضای مجازی باشد
۵. مدیریت ارتباطات خانوادگی
رفت‌وآمد با خانواده‌های هم‌فکر و دارای فرزندان فعال و مثبت
کاهش اثرگذاری محیط‌های منفی
۶. ایجاد رابطه صمیمانه و امن با فرزندان
فرزند باید احساس امنیت روانی در کنار والدین داشته باشد.
نقش والد به‌عنوان دوست، راهنما، و پناهگاه باشد.
۷. هزینه‌کردن برای تربیت
سرمایه‌گذاری مالی برای کلاس، مربی، امکانات رشد فرزندان
بخش سوم: چالش‌های شایع و پاسخ‌ها
مشاهده محتوای نامناسب: واکنش ندهید، بررسی الگوی رفتاری، اصلاح فرآیند تربیت، افزایش مشغله
رفتارهای مشکوک (مخفی‌کاری، گوشی در دستشویی): تعامل صمیمی، ایجاد مشغله، گفت‌وگوی آزاد، نقش مؤثر پدر
اعتیاد به گوشی و بی‌توجهی به درس: گفت‌وگو با منطق، تشویق گام‌به‌گام، درک جذابیت گوشی
قوانین استفاده از گوشی: متناسب با سن: قوانین واضح (کودکی)، مشارکتی (نوجوانی)
سن خرید گوشی: وابسته به نیاز واقعی، همراه با آموزش، تأخیر منطقی
فیلترشکن: منع مطلق بی‌فایده است، تربیت مهم‌تر از محدودیت، نظارت هوشمندانه
شک به همسر در فضای مجازی: بررسی نیازهای عاطفی، صمیمیت زناشویی، اصلاح رفتار خود قبل از سرزنش
*** تربیت رسانه‌ای فرآیندی است تدریجی، همراه با آموزش، مشغله‌سازی، افزایش آگاهی والدین، رابطه صمیمی و قوانین قابل اجرا. نقش فعال و هوشمندانه خانواده در این مسیر حیاتی است.
انتهای خبر/
