به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «ندای تفرش»؛ اعظم عسکری مسئول کانون فرهنگی تبلیغی مجاهدان فاطمی شهرستان تفرش در یادداشتی مسیر نوجوانی را دشوار اما سرنوشت‌ساز دانست و نوشت:
مقدمه: در آستانه باغ هویت
دوران نوجوانی، برای هر انسانی، به ویژه دختران، زمانی است سرشار از جستجو، تغییر و تحولات درونی و بیرونی. دوران کشف و شناسایی خود، زمانی که تمامی وجود نوجوان، در جستجوی پاسخ به این سوالات است: «من کیستم؟»، «چه چیزی مرا تعریف می‌کند؟»، «چگونه می‌توانم از میان بی‌شمار انتخاب‌ها، راه خود را پیدا کنم؟»
این پرسش‌ها که در دل هر نوجوانی به نوعی موجود است، در دنیای امروز با چالش‌های خاصی روبرو شده است. در این مسیر، خانواده اولین و مهم‌ترین کانونی است که باید به دختر نوجوان خود کمک کند تا درخت هویت را در دل خود بکارد.
اگر هویت را به باغی درونی تشبیه کنیم، خانواده اولین باغبان این سرزمین است که می‌تواند در آبیاری، هرس، مراقبت و پرورش آن نقش اساسی ایفا کند.
۱. هویت؛ یعنی چه؟ چرا آنقدر مهم است؟
۱.۱ تعریف هویت
هویت به معنای شناخت خود است؛ مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها، و ویژگی‌های فردی که فرد را از دیگران متمایز می‌کند. این شناخت در دوران نوجوانی به اوج خود می‌رسد. برای دختران نوجوان، این زمان، مرحله‌ای حیاتی برای کشف «خود» و درک درست از جایگاهشان در خانواده، جامعه و دنیای بزرگتر است.
۱.۲ هویت دخترانه؛ پیچیدگی‌ها و زیبایی‌ها
در دوران نوجوانی، دختران با نیازهای پیچیده‌ای مواجه‌اند؛ نیاز به مستقل بودن، دیده شدن، مورد تایید قرار گرفتن و در عین حال حفظ ارتباط عاطفی با خانواده. این دوگانگی‌ها در درون آن‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. از سوی دیگر، دختران نوجوان در جستجوی هویت زنانه و اجتماعی خود هستند، هویتی که همزمان می‌تواند لطیف و مستحکم باشد.
۲. چالش‌های هویت‌یابی دختران نوجوان
۲.۱ چالش‌های رسانه‌ای و تأثیر آن بر هویت
رسانه‌ها، به ویژه فضای مجازی، تاثیر زیادی بر هویت‌یابی نوجوانان دارند. تصاویر و اطلاعاتی که از طریق رسانه‌ها به دست می‌آید، ممکن است ذهن نوجوان را تحت تأثیر قرار دهد و او را به سمت تصویری تحریف‌شده از خود سوق دهد. این تصاویر و استانداردهای غیرواقعی می‌توانند باعث شوند که نوجوانان اعتماد به نفس خود را از دست بدهند یا به مقایسه بی‌پایان با دیگران گرفتار شوند.
۲.۲ چالش‌های اجتماعی و فشارهای محیطی
در دنیای امروز، دختران نوجوان در مواجهه با فشارهای اجتماعی و هنجارهای متنوع قرار دارند که برخی از آن‌ها می‌توانند بر هویت‌شان تأثیر منفی بگذارند. فشارهایی نظیر لزوم پذیرفته شدن در گروه‌های اجتماعی، ظاهر فیزیکی و رعایت قوانین اجتماعی در شرایط مختلف، باعث می‌شود که دختر نوجوان در مسیر شناخت خود با چالش‌های جدی مواجه شود.
۲.۳ چالش‌های خانوادگی؛ توقعات نادرست
برخی از خانواده‌ها ممکن است توقعات زیادی از دختران نوجوان خود داشته باشند که در برخی موارد با حقیقت درونی آن‌ها مطابقت ندارد. این توقعات، که ممکن است در قالب تصمیم‌گیری‌های خارج از خواسته‌های دختر، بروز یابند، می‌تواند منجر به یک نوع سرکوب هویت درونی شود.
۳. نقش خانواده در هویت‌یابی دختران نوجوان
۳.۱ محیط امن عاطفی
نقش خانواده در تأمین امنیت روانی و عاطفی دختران نوجوان غیرقابل انکار است. برای دختر نوجوان، داشتن یک محیط امن و پذیرنده، جایی که بدون ترس از قضاوت و سرزنش بتواند احساسات، افکار و نگرانی‌های خود را با خانواده در میان بگذارد، بسیار ضروری است. این محیط امن است که پایه‌گذار اعتماد به نفس و استقلال شخصیت در آینده خواهد بود.
۳.۲ مدل‌سازی رفتارهای مثبت
والدین باید در نقش الگویی برای دختران خود ظاهر شوند. دختران در این دوران حساس از رفتارها و نگرش‌های والدین خود تأثیر زیادی می‌پذیرند. مادر به عنوان اولین الگوی زنانه، می‌تواند تصویری از عزت‌نفس، خودباوری، و استقلال به دختر خود بدهد. همچنین پدر با رفتار محترمانه و حمایت‌گرانه، می‌تواند نشان دهد که یک مرد می‌تواند در کنار یک زن، حامی، محترم و برابر باشد.
۳.۳ آموزش و گفتگوهای مهارت‌های زندگی
آموزش مهارت‌های زندگی، به ویژه مهارت‌های ارتباطی، تصمیم‌گیری، و حل مسئله، به دختران کمک می‌کند تا در مواجهه با مشکلات زندگی، قدرت انتخاب داشته باشند و نترسند از اینکه راه خود را پیدا کنند. گفت‌وگوی مستمر و بدون قضاوت با دختر، به او کمک می‌کند تا احساسات و نگرانی‌هایش را بهتر بشناسد و در نهایت مسیر درستی برای شکل‌دهی به هویت خود پیدا کند.
۴. راهکارهای عملی برای خانواده‌ها در کمک به هویت‌یابی دختران
۴.۱ گفت‌وگوی کیفی و بدون قضاوت
برای هویت‌یابی صحیح دختران، لازم است که والدین در هر سناریویی، گفت‌وگوهای بی‌پرده و صادقانه با آن‌ها داشته باشند. این گفت‌وگوها باید به گونه‌ای باشد که دختر احساس کند که نظرات و احساسات او ارزشمند است و می‌تواند در قالب آن‌ها هویت خود را شکل دهد.
۴.۲ تشویق به کشف استعدادها
پیدا کردن و تقویت استعدادهای فردی می‌تواند به دختران کمک کند تا در مسیر هویت‌یابی خود، به شناخت عمیق‌تری از خود برسند. این کار می‌تواند شامل شرکت در کلاس‌های هنری، ورزشی، یا علمی باشد که به دختران اجازه می‌دهد تا خودشان را در عرصه‌های مختلف به چالش بکشند.
۴.۳ حمایت از استقلال عاطفی و فکری
در حالی که خانواده باید از دختران خود حمایت کند، مهم است که آن‌ها بتوانند فضای مستقل فکری را تجربه کنند. این به معنای دادن اختیار در تصمیم‌گیری‌های کوچک و بزرگ است، تا دختران در فرآیند تصمیم‌گیری، اعتماد به نفس پیدا کنند.
۴.۴ بیان داستان‌های خانوادگی و فرهنگی
در خانواده‌ها، درک تاریخچه و ریشه‌های فرهنگی می‌تواند به دختران کمک کند تا هویت فرهنگی و اجتماعی خود را بشناسند. این داستان‌ها به دختران یادآوری می‌کند که آن‌ها بخشی از یک میراث بزرگتر هستند و هر کدام از آن‌ها نقشی حیاتی در ادامه این مسیر خواهند داشت.
۵. نتیجه‌گیری: باغبانان هویت
در نهایت، نقش خانواده در هویت‌یابی دختران نوجوان بسیار حائز اهمیت است. دختر نوجوان، همانند درختی است که باید با دقت و توجه رشد کند. اگر خانواده‌ها به درستی از این درخت مراقبت کنند، آن درخت در آینده سایه‌ای گسترده خواهد داشت که نسل‌های آینده از آن بهره خواهند برد.
انتهای خبر/
